Books,
like friends, should be few and well chosen.
- Samuel Paterson
Atasözü: (Bilgeliğin
sözleri, yaşın bilgeliği)
Hani
bizde bir atasözü vardır: "Ayağını yorganına
göre uzat"
diye...İngilizlerin,
daha doğrusu Amerikalıların da buna benzer bir sözleri var biliyor musunuz? Onlar
"CUT YOUR COAT ACCORDING TO YOUR CLOTH" (tam sözcük karşılığı 'paltonu elbisene göre (yani uyacak
şekilde) kes' ) diyorlar ama anlam olarak ayağını yorganına göre uzat demek bu.
Onların ülkesinde ilk defa bu atasözü John Heywood'un
1546 da yazdığı "Proverbs", yani "Atasözleri" adlı kitabında
"I shall cut my cote after my cloth" (paltomu elbiseme göre kesmeliyim) olarak
yazılıymış. 1533 senesinde ise, parlamentonun yürürlüğe getirdiği idari
bütçe giderleri yasasında farklı sınıfların giydiği farklı kıyafetten söz
ediliyor. Örneğin, şövalyelerin, büyük çiftlik sahipleri ya da devletin ileri
gelenlerinin, küçük esnaf, asker ve tüccarların kıyafetleri gibi...O zamanın
idarecileri, insanların kendi sosyal sınıflarına 'uygun' olan yerde kalmasını
öngören bir yasa çıkarmayı gerekli görmüşler. Ve "Kara Veba"
pek çok cana mal olduğu için de çalışan insanların sayısı azalmış ve
dolayısıyla sınıfın en alt tabakasını oluşturan işçiler yüksek ücret
istemeye başlamış (işte zaten bu yüzden yasaklama getirilmiş aslında) ve bu
da onların üst tabakalardakiler gibi giyinmelerine imkan sağlamış.*
Evet, Amerika'da bu atasözünün hikayesi böyle Onu
kitabında "Atasözü" olarak ilk kullanan J. Heywood'un bunu hangi ülkenin
insanlarından duyduğunu bilmiyorum ama, kökleri sanki Asya'ya dayanıyor gibi geldi
bana...Amerika ne de olsa daha genç bir ülke...Ülkemizde bu atasözünün nerden
kaynaklanarak kullanılmaya başladığını maalesef bilmiyorum. Yoksa biz mi
Amerikalılardan duyduk? Aranızda bunu bilen var mı arkadaşlar ?...Bana
yazarsanız sevinirim. Aydınlatın beni...Şimdiden teşekkürler, Meral
* = Bu bilgileri
"MyFree.Com" adlı İngilizce yazılı sitenin bana her gün gönderdiği
bir mail'den aldım ve Türkçeleştirdim.
|